- 3 Mar 2020
Iedere dag lezen we weer berichten rondom het coronavirus. Er worden steeds meer besmettingen geconstateerd. Ook vanuit werkgevers worden steeds meer maatregelen getroffen. Vanmorgen lazen wij bijvoorbeeld dat Nike haar hoofdkantoor in Nederland heeft gesloten. De situatie roept natuurlijk veel vragen op vanuit een werkgever-werknemer relatie. Wat mag je wel doen als werkgever en hoe moet je in een bepaalde situatie al dan niet handelen.
Reden voor ons om daar in deze nieuwsupdate aandacht aan te besteden.
Indien je na het lezen van deze nieuwsbrief nadere vragen hebt, schroom dan niet om één van onze advocaten te benaderen.
Risicogebieden
Als werkgever heb je waarschijnlijk liever niet dat uw werknemers de zogenoemde risicogebieden van het coronavirusbezoeken. De vraag is of je hiertegen kunt ingrijpen. Ter beantwoording van deze vraag dient een onderscheid te worden gemaakt tussen zakelijk reizen en reizen in privé.
Als werkgever heb je de bevoegdheid om in te grijpen in het reisgedrag van uw werknemers, zolang het reisgedrag verband houdt met de werkzaamheden van de werknemer (denk aan een zakenreis). Eventuele extra kosten die als gevolg hiervan gemaakt worden, zullen vanzelfsprekend voor rekening van de werkgever komen.
Indien een werknemer met het oog op een vakantie naar een risicogebied gaat reizen, dan kan je dit als werkgever niet verhinderen met als reden een eventueel besmettingsgevaar. Hier geldt juist dat je, als werkgever, de werknemer in staat moet stellen om vakantiedagen op te nemen.
Kort gezegd kan je alleen dan verhinderen dat een werknemer vakantie opneemt als gewichtige redenen of een zwaarwegend bedrijfsbelang zich hiertegen verzet. Bij dit laatste kan worden gedacht aan een personeelstekort, waardoor de bedrijfsvoering wordt verstoord. Ga hier echter niet te snel van uit, deze toets is zeer streng.
Voorschriften
Als werkgever wil je uiteraard voorkomen dat uw werknemers besmet raken met het coronavirus en al helemaal niet dat ze elkaar besmetten. Ben je verplicht om maatregelen te nemen?
Vooropgesteld dient te worden dat iedere werkgever de plicht heeft om te zorgen voor een veilige werkomgeving (de zorgplicht van de werkgever). Dit geldt ook met betrekking tot bijvoorbeeld de situatie rondom het coronavirus. Als er maatregelen zijn die jij als werkgever kunt nemen om besmetting met het coronavirus te voorkomen, dan moet je deze maatregelen nemen.
De World Health Organization heeft een aantal adviezen uitgevaardigd en adviseert bedrijven bijvoorbeeld expliciet om werknemers te stimuleren zo veel mogelijk hun handen te wassen. Deze verplichting kan je ook opleggen aan de werknemers. Als werkgever moet je ervoor zorgen dat je werknemers wijst op het belang van het regelmatig wassen van handen en tevens moet je zorgen voor bijvoorbeeld voldoende zeepdispensers. Een werknemer is vervolgens verplicht deze aanwijzing van de werkgever op te volgen.
Thuiswerken
Ten aanzien van het nemen van maatregelen, kan dan ook worden gedacht aan thuiswerken?
Als een werknemer de mogelijkheid heeft, gezien de aard van de werkzaamheden, om thuis te werken dan kan je werknemers verzoeken om ter voorkoming van besmetting thuis te gaan werken. Let er dan wel op dat de werknemer een fatsoenlijke thuiswerkplek voorhanden heeft, die voldoet aan de Arbowetgeving, de zorgplicht van de werkgever strekt zich namelijk ook hierover uit. Indien sprake is van een mogelijke besmetting, dan bent u bovendien verplicht om de Arbodienst en/of bedrijfsarts en de GGD hierover te informeren.
Doorbetaling van loon
Als de werknemer besmet is met het coronavirus en ziek thuis zit, moet jij dan zijn of haar loon doorbetalen?
In beginsel geldt dat een werknemer recht heeft op doorbetaling van minimaal 70% van zijn loon (met als maximum het maximumdagloon en als minimum 100% van het minimumloon tenzij anders afgesproken), indien hij of zij ten gevolge van ziekte niet in staat is de bedongen arbeid te verrichten. Deze regelgeving is ook van toepassing op een werknemer die besmet is met het coronavirus. Bij besmetting met het coronavirus gelden dus de gebruikelijke regels zoals die gelden in jouw organisatie in geval van arbeidsongeschiktheid van werknemers.
Minder werk
Ten gevolge van het coronavirus kan het voorkomen dat er tijdelijk sprake is van minder werk. Te denken valt aan de situatie dat jouw bedrijf producten uit China haalt en de levering hiervan plotseling sterk is gedaald. Is het dan mogelijk dat u uw werknemers minder laat werken en ook minder uitbetaalt?
Je kunt je werknemers niet “zomaar” minder laten werken en vervolgens ook minder salaris doorbetalen. Wel zou je in een dergelijke situatie een beroep kunnen doen op de zogeheten werktijdverkorting. Je vraagt dan bij het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid een vergunning voor werktijdverkorting aan. Deze vergunning geldt vervolgens voor de duur van 6 weken (verlenging is mogelijk) en ziet op een specifiek aantal (verloren) uren.
Nadat u de vergunning hebt ontvangen, meld je dit bij het UWV. Je kunt dan voor de werknemers, gedurende de looptijd van de vergunning, een tijdelijke WW-uitkering aanvragen. Het UWV vergoedt dan achteraf de uren die niet gewerkt zijn en waarvoor door het ministerie een vergunning is afgegeven.
Onmogelijkheid om terug te keren naar het werk
Wat als de werknemer vast zit in een gebied, omdat maatregelen zijn genomen ten gevolge van het coronavirus? Te denken valt aan een tijdelijke sluiting van een luchthaven of een werknemer die tijdens zijn vakantie in quarantaine is geplaatst. De wet bepaalt dat de werknemer zijn recht op loon behoudt indien hij de werkzaamheden niet verricht door een oorzaak die in redelijkheid voor rekening van de werkgever hoort te komen. Een werknemer die na afloop van zijn vakantie niet kan terugkeren vanwege een quarantaine plaatsing of een sluiting van een luchthaven, komen in beginsel voor rekening en risico van de werkgever. Dit geldt ook als de werknemer niet besmet is. Als werkgever wordt je dan verplicht om het salaris door te betalen. Je kan dit dan in principe niet op de vakantiedagen in mindering brengen.
Dit zou mogelijk anders kunnen zijn wanneer de werknemer het gevaar heeft opgezocht en zich dus opzettelijk heeft blootgesteld aan het risico dat een luchthaven kan worden gesloten ten gevolge van het coronavirus. Ook dit is een situatie die naar verwachting zich niet snel zal voordoen.
Consequenties
Let er als werkgever op dat bij een kenbaar risico, een actieve zorg van de werkgever past. De werkgever dient een deugdelijk beleid te voeren dat erop is gericht om te voorkomen dat werknemers besmet kunnen raken met het coronavirus. Dit betekent dat de werkgever adequaat voldoende voorzorgsmaatregelen dient te treffen om haar werknemers te beschermen.
Indien een werknemer ziek is geworden op het werk doordat de werkgever geen (tijdige) voorzorgs-maatregelen heeft genomen, dan moet de werkgever er rekening mee houden dat de werknemer de werkgever aansprakelijk kan stellen voor de geleden en nog te lijden schade. Het is dus raadzaam om als werkgever proactief voorzorgsmaatregelen te treffen en niet pas nadat bekend is geworden dat een van de werknemers (mogelijk) besmet is geraakt.
NineyardsLaw/sectie arbeidsrecht
